Μεγάλη αναστάτωση έχει προκαλέσει τις τελευταίες ημέρες το περιβόητο ΠΔ 85/2022 το οποίο κατέταξε τους ηθοποιούς και γενικά τους καλλιτέχνες στην κατηγορία ΥΕ (Υποχρεωτικής Εκπαίδευσης), στις διαβαθμίσεις που αφορούν στις προλήψεις αλλά και την εξέλιξη στο δημόσιο τομέα. Όπως αναφέρει η παρ.1 του άρθρου 1 «Σκοπός του παρόντος διατάγματος είναι η ενιαία ρύθμιση του ζητήματος του προσοντολογίου και κλαδολογίου των φορέων του Δημοσίου Τομέα». Βέβαια για να είμαι ειλικρινής, θα μπορούσα να γράψω αυτό το άρθρο χωρίς καν να διαβάσω το ΠΔ 88/22 αλλά έριξα μια ματιά με την απειροελάχιστη ελπίδα ότι το νομοσχέδιο θα είχε την ελάχιστη σχέση με το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Προσόντων (ΕΠΠ). Μάταια!

Τι είναι το ΕΠΠ και τι προβλέπει το νομοσχέδιο

Όλες οι συνθήκες ήταν ώριμες ώστε η Κυβέρνηση να εναρμονίσει τη διόρθωση και το κλαδολογιο του Δημοσίου με το ΕΕΠ και όχι να συνεχίσουμε τις στρεβλώσεις και παθογένειες της δεκαετίας του 80. Πιο συγκεκριμένα, το ΠΔ88/22 εφαρμόζει την παρακάτω αναχρονιστική διάρθρωση [1]

• Υποχρεωτικής Εκπαίδευσης (ΥΕ)- Απολυτήριο Γυμνασίου
• Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (ΔΕ) – Απολυτήριο Λυκείου
• Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (ΤΕ) – Απόφοιτοι ΤΕΙ
• Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης (ΠΕ) – Απόφοιτοι ΑΕΙ

Η παραπάνω διάρθρωση είναι προϊόν της φιλοσοφίας του Ν. 1232/1982 περι «σύντμηση της ιεραρχίας» και γενικά της πασοκικης φιλοσοφίας περι ισοπέδωσης της αξιοκρατίας ώστε να λάμψει το άστρο των «κλαδικών» και του κομματικού παρασιτισμού, πρακτικά καταργώντας την πρόνοια των Ν. 1811/1951 έως το ΠΔ 611/1977 οπου «προβλέφθηκε η ύπαρξη τεσσάρων κατηγοριών, ήτοι κατηγορία ειδικών θέσεων και κατηγορίες Α’, Β’ και Γ’, η κάθε μία εκ των οποίων είχε δική της βαθμολογική κλίμακα»[2].

Αντιθέτως εδώ και τουλάχιστον 20 χρόνια σε όλη τη Ευρωπαϊκά Ένωση[3] ισχύει το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Προσόντων:

Με αυτή την απλή αντιπαραβολή, μπορούμε να καταλάβουμε γιατί είμαστε τόσα χρόνια πίσω. Βλέπουμε λοιπόν μια τεράστια αναντιστοιχία με το ΕΠΠ. Τώρα, πώς ξεχωρίζουμε τις κατηγορίες μετα την αποκαλουμένη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (ΔΕ), οπού εκεί είναι και ολη η ουσία της διαμαρτυρίας των καλλιτεχνών; Είναι εξαιρετικά απλό. Τόσο απλο που κανένας Υπουργός  και καμία Κυβέρνηση δεν εχει εφαρμόσει. Πιο συγκεκριμένα, ανάλογα με τις Διδακτικές Μονάδες (ECTS) της σχόλης φοίτησης. Αντιγράφω από τη σελίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης : «60 μονάδες ECTS ισοδυναμούν με ένα πλήρες έτος σπουδών ή εργασίας. Σε ένα κανονικό ακαδημαϊκό έτος, αυτές οι μονάδες κατανέμονται συνήθως σε διάφορες μικρότερες ενότητες του προγράμματος σπουδών. Ένας κλασικός «σύντομος κύκλος απόκτησης τυπικών προσόντων» περιλαμβάνει 90 – 120 μονάδες ECTS. Το δίπλωμα «πρώτου κύκλου σπουδών» (πτυχίο) αποτελείται είτε από 180 είτε από 240 μονάδες ECTS.  Συνήθως, το δίπλωμα «δεύτερου κύκλου σπουδών» (μεταπτυχιακό) ισοδυναμεί με 90 ή 120 μονάδες ECTS. Η χρήση των μονάδων ECTS σε επίπεδο «τρίτου κύκλου σπουδών» (διδακτορικό) ποικίλλει.»[4]

Γιατί δεν εφαρμόζεται το ΕΠΠ;

Σε συνέχεια των παραπάνω, γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι ανάλογα με τον κύκλο σπουδών των καλλιτεχνών θα έπρεπε να κατατάσσεται και στην ανάλογη βαθμίδα. Τώρα γιατί δεν εφαρμόζεται αυτό το απλο σύστημα? Δεν υπάρχει σοβαρή δικαιολογία. Όπως ελεγε και ο αγανακτισμένος χούλιγκαν Σωτήρης Καλιβατζης των ΑΜΑΝ «γιατί έχει Αθηναίικες πινακίδες»[5]. Βέβαια, είμαστε ολοι κατά του οπαδικού χουλιγκανισμού αλλά όταν η αυθαιρεσία και η παρανομία φοράει κουστούμι είναι όλα καλά. Επίδικα όταν ο εκάστοτε αρμόδιος Υφυπουργός είναι Καθηγητής Πανεπιστήμιου στο Διεθνές Δίκαιο και καλείται στα κανάλια κυρίως για θέματα άσχετα του χαρτοφυλακίου του, όλα καλά. Κατά τα αλλά ολοι αγωνιζόμαστε για να σπάσουν τα στερεότυπα. Τώρα βέβαια τι αντίκτυπο εχει στην εθνική στρατηγική και στην εξωτερική πολιτική, όταν ο αποκαλούμενος «πιο ειδικός στα θέματα Διεθνούς Δικαίου» γραφεί στα παλαιότερα των υποδημάτων του το ΕΠΠ, την συνθήκη της Μπολόνια και τον Χάρτη της Ανώτατης Εκπαίδευσης της ΕΕ, είναι ένα θέμα που θα πρέπει να μας απασχολήσει.

Πρακτικά η εφαρμογή του ΕΠΠ στο Δημόσιο και Ιδιωτικό τομέα θα είχε ως αποτέλεσμα πρακτικά την κατάργηση του διαχωρισμού Π.Ε. & Τ.Ε. αλλα και την αντικατάσταση τους με τη Βαθμίδα 6 του ΕΠΠ η οποία όπως είναι προφανές δεν διαχωρίζει απόφοιτο ΤΕΙ με απόφοιτο Πανεπιστημίου. Αξίζει να αναφέρω ότι από το 1999 οπού ήταν οι διαπραγματεύσεις για την Συνθήκη της Μπολόνια, η Ελληνική κυβέρνηση υποστήριζε σθεναρά ότι η Κατηγορία 6  (Βασικό Πτυχίο – Bachelor)  πρέπει να είναι στα 4 έτη όπως ηταν τότε τα Πανεπιστήμια αλλα κατι τέτοιο δεν πέρασε. Αντιθέτως συμφωνήθηκε από όλους, το πτυχίο  Bachelor στα 3 ετη (180 Διδακτικές Μονάδες). Βέβαια έπειτα το Ελληνικό Κράτος εφάρμοσε κατά το δοκούν μόνο ότι συνέφερε τα αλληλεξαρτούμενα μικροκομματικά και συνδικαλιστικά συμφέροντα. Καμία έκπληξη εδώ. Βέβαια θα ρωτήσει κάποιος, πού κατατάσσει τους αποφοίτους ΤΕΙ των 3,5 χρόνων το Ελληνικο Κράτος βάσει του ΕΠΠ. Μα στην Κατηγορία 5 του ΕΠΠ σαν πτυχίο Τεχνικών Σχολων, αγνοώντας ακόμα και το Ελληνικό Σύνταγμα. Πιο συγκεκριμένα στο άρθρο 16 και στην παρ.7 αναφέρει «7.Η επαγγελματική και κάθε άλλη ειδική εκπαίδευση παρέχεται από το Κράτος και με σχολές ανώτερης βαθμίδας για χρονικό διάστημα όχι μεγαλύτερο από τρία χρόνια, όπως προβλέπεται ειδικότερα από το νόμο, που ορίζει και τα επαγγελματικά δικαιώματα όσων αποφοιτούν από τις σχολές αυτές». Είπαμε, αυτή είναι η μαγεία όταν έχεις Υφυπουργό Παιδείας αρμόδιο για θέματα Ανώτατης Εκπαίδευσης ένα κορυφαίο Καθηγητή Διεθνούς Δικαίου.

 Επίσης, οσο και αν ακούγεται σχιζοφρενικό (και αυτό), Μεταπτυχιακές και Διδακτορικές Σπουδές δεν αναγνωρίζονται ως ξεχωριστή βαθμίδα ή όπως μας απάντησε εγγράφως το Υπουργείο Παιδείας σε ομαδικές αιτήσεις που είχαν κατατεθεί «ο οποίος είναι τίτλος αυστηρά ακαδημαϊκός, απόλυτα διακριτός κατά περιεχόμενο, σκοπό και έννομες συνέπειες σε σχέση με άλλους τίτλους και δεν οδηγεί σε άδεια ασκήσεως επαγγέλματος συγκεκριμένης ειδικότητας, η οποία είναι συνδεδεμένη με τις προπτυχιακές σπουδές[6]».

Έχουν δίκιο οι καλλιτέχνες;

Και βέβαια έχουν δίκιο! Στο κατώ κάτω δεν ζητάνε κάποια ακαδημαϊκή αναγνώριση διδακτορικού επιπέδου, ζητάνε να αναγνωριστεί ο κοπής τους και τα χρονια που έχουν φοιτήσει. Εκεί που εχω εντάσεις είναι ότι στην Ελλάδα έχουμε μάθει όταν μας δείχνουν το φεγγάρι να κοιτάμε το δάκτυλο. Δεν υπάρχει μια βροντερή φωνή από το σύνολο της κοινωνίας να ζητάει την εφαρμογή του ΕΠΠ σε Ιδιωτικό και Δημόσιο Τομέα. Έχουμε μάθει να κάνουμε επανάσταση αλα καρτ. Οταν ο κάθε Λιγναδης αντιμετωπίζεται χαλαρά από την δικαιοσύνη αλλά κανένας δεν αντέδρασε ψηφιζόταν ο νόμος – έκτρωμα Παρασκευόπουλου οπού προέβλεπε ποινές-χάδι βιαστές και παιδεραστές. Αντιδρούμε ολοι για την πρόσφατη Απόφαση 822 / 2022 του Αρείου Πάγου[7] για τα κόκκινα δάνεια και τους πλειστηριασμούς από τις εταιρείες κοράκια (servicers) αλλά κανένας δεν αντέδρασε όταν ψηφίστηκε Ν.4354/2015 που τις νομιμοποιούσε.

Αντί επιλόγου

Κλείνοντας, μιας και αναφερθήκαμε στον Άρειο Πάγο, να αναφέρω και μια απόφαση της ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικράτειας (ΣτΕ Ολομ. 178-9/2023) [8] η οποία, όπως αναφέρει και  ο τίτλος της «Αναγνώριση επαγγελματικής ισοδυναμίας τίτλων τυπικής ανώτατης εκπαίδευσης, οι οποίοι χορηγούνται από αρμόδιες αρχές κρατών-μελών και πιστοποιούν τουλάχιστον τριετή διάρκεια σπουδών και φοίτησης» αφαιρώντας και το τελευταίο φύλλο συκής από τον αγαπητό κ. Συρίγο οπού πετάει την μπάλα στην εξέδρα λέγοντας ότι δεν μπορεί να κατατάξει τους αποφοίτους ΤΕΙ γιατί «θα πρέπει να αξιολογήσουμε τις παλιές σχολές που έχουν κλείσει»!